Vander aenspraken die jan willems als meye(r) va(n) loeven(e)/ te deser tijt in absen(tien) jans willems hee(re)n lodewijcx py(n)nocx/ ridders meyers va(n) loeven(e) gedaen heeft inden name van
//
onsen gened(igen) hee(re) den h(er)toghe inde banck voir de hee(re)n s(in)[te]/ pet(er)sma(n)nen van loeven(e) tot ja(n)ne busscop s(in)[te] petersman op/ doen(de) hoe dat in tijden voirleden op eenen goensdach inder/ nacht eene(n) dootslach en(de) moort was geschiet inden dorpe/ van nyele aen de plaetse aldair aen eenen mansp(er)soen/ die dair was met eender kerren met keese geladen en(de)/ aen zijn kerre doot lach En(de) dat de voirs(creven) jan busscop/ als dese voirs(creven) moert gedaen wert sat en(de) dranck spade/ inden avo(n)t inden dorpe va(n) nyelen inder tavernen aldair/ tot xi uren toe inder selver nacht en(de) dat hij dair uut/ verschoncken inder selver nacht met gestoerden zy(n)ne en(de)/ gra(m)men moede uut woirden die dair gevallen mochten/ zijn was gegaen zijns weechs met zijne(n) bijle dat hij gewoe(n)lijc/ plach te draghen om thuysweert te ghane en(de) des morge(n)s/ vroech zijnen stock v(er)anderde ghinck met eene(n) boghe aen/ de plaetse dair de doode lach en(de) en droech hem des/ dooden niet aen mair ghinc te lyere weert aldair/ hem de meye(r) vraechde ofter niet nyeuws tzijne(n)t en wa(r)e/ dairop de selve s(in)[te] petersman geantwoirt hadde neen/ en(de) dat d(air)nae des donderdaighs inder nacht de scouth(eit)/ va(n) lyere hoiren(de) de voirs(creven) ja(m)merlike moort comen/ was ten huyse svoirs(creven) jans vragen(de) aldair nae den selven/ ja(n)ne die hem dair geloechent wert nochtan dat zij den/ selven dair bevo(n)den die tseyt loechende en(de) hem gevraecht/ zijnde nae zijn bijl dair hij mede plach te ghane hadde/ geantweert gheen te hebben en(de) dat zij co(n)trarie van dien/ een aldair hadden bevo(n)den achter een scrijne al bebloet/ en(de) hem gevraecht hoet zoe bebloyt quam hadde hij/ geantweert dat hij d(air)mede een rint hadde geslagen/ en(de) dat d(air)mede bebloyt was en(de) dat alsoe de selve busscop/ geva(n)gen wert geleyt tot lyere en(de) dat hij ten bijzijne/ vand(en) scoutheyt van antwerpen en(de) den stadhoude(r) des/ mercgreven van antwerpen voir scepen(en) van lyere gekint/ hadde tvoirs(creven) fayt gedaen te hebben(e) dat voirt deselve/ jan van dier ja(m)merliker moort inden dorpe va(n) nyele/ en(de) dairomtrint befaemt was die bij nachte en(de) ontijde/ gedaen te hebben en(de) dat deselve jan busscop dat gedaen
//
hadde en(de) nyema(n)t anders en(de) dat op nieman(de) anders dan/ op hem die fame en ghinck dese pointen en(de) meer ande(re)/ soe v(er)re zij in feyte wa(r)en gelegen en(de) hem ontkint wordden/ p(rese)nteerde de selve meye(r) te thoenen en(de) gedroech hem oick/ totter visitacien vanden bijle voirs(creven) en(de) den cappruyn des/ dooden dat die quetsue(re) mette(n) selve(n) bijle was geschiet/ hopen(de) wair hij dat gethoenen conste dat de voirs(creven) jan/ busscop hem gewijst soude wordden ter banck en(de) ter scarp(er)/ exa(m)i(n)acien om va(n) hem nairde(r) bescheyt en(de) claernisse hier/ af te weten(e) alsoe dat nae recht behoirde op dat dae(re)n/ tynden de waerheyt mocht voir oogen comen en(de) dat de/ hoocheyt va(n) m(ijn) gened(igen) hee(re) en(de) trecht dair inne mochten/ wordden onderhouden en(de) besorcht alsoe dat die en(de) dier gelike/ stucken mochten wordden gepunieert ten exemple va(n) ande(re)n/ dair tegen de voirs(creven) jan busscop sonder alnoch int p(ri)ncipael/ te antweerden(e) mair p(ro)teste(re)nde d(air)af onverlet te staen(e)/ sustineerde voir al dat de voirs(creven) meye(r) he(m) niet sculdich/ en wa(r)e te behulpen metter voirs(creven) ky(n)nissen die hij voir/ scepen(en) van lyere hadde gedaen want die wa(r)e geschiet/ uut o(n)verdracheliker tortue(re)n die aen hem tot lyere ware/ geschiet boven en(de) in co(n)trarien van dien dat hij hem s(in)[te] pet(er)s/ man te zijne hadde v(er)claert en(de) d(air)af zijn behoefte gethoent/ dair af zijn vriende clachtich hadden geweest bijder stadt/ en(de) van welcker fortchen en(de) injurien hij oick versocht/ o(n)verlet te stane om zijn recht en(de) int(er)est in dien te moegen/ volghen in tijden en(de) wilen dair en(de) alsoe dat behoirt op/ welcke int(er)locutoire nae altricacie een vo(n)nisse wert/ gegeven bijden voirs(creven) s(in)[te] pet(er)sma(n)nen augusti xvii lestleden/ dat de meye(r) hem niet behulpen en sal moeghen metten/ v(er)lijden(e) van s(in)[te] pet(er)sma(n)ne en(de) geliefde den s(in)[te] pet(er)sman/ op dande(r) smeyers pointen nairde(r) tantweerden dat hij/ dat doen mochte gelijc dat dat aldair nairde(r) begrepen/ staet welken vo(n)nisse achtervolgen(de) de voirs(creven) s(in)[te] pet(er)sman/ int p(ri)ncipael hem v(er)antweerden(de) ontkinde meestdeel
//
al des voirs(creven) meyers v(er)mete sonder alleene dierste point/ als dat dair inder nacht eene(n) dootslach en(de) ja(m)merlike/ moort was geschiet die hij beclaechde aen eene(n) mans/ p(er)soen die aldair bevonden was aen zijn kerre doot/ en(de) v(er)moort liggen(de) hopen(de) dat de meye(r) zijns v(er)meets/ vanden ande(re)n pointen gheenssins volcome(n) sal en(de) e(m)mer/ op tstuc vander famen die op hem gaen soude seyde hij/ dat de meye(r) van gheender famen en soude co(n)nen ge/ thoenen dan vand(en) gheender die dofficier selve op hem/ mits huer(er) ombehoirliken ae(n)taste en(de) belastinge(n) hadden/ gemaect en(de) als zij aen hem den ae(n)tast hadden gedaen/ en(de) hem tot sulker tortue(re)n gebracht die was gemaect/ contrarie zijnder vriheyt rechte soe swaerlijc dat hij/ liever de doot geleden hadde en(de) al geseecht en(de) geleden/ datmen hem opgeleecht oft va(n) hem begheert hadde dan/ hij meer tot sulker tortue(re)n wa(r)e gecomen en(de) p(rese)nteerde/ selve te bewijsen(e) co(n)trarie van smeyers op doen(de) ierst dat hij/ van zijne(n) jongen tijde hadde gewoont bij zijne(n) vader en(de)/ moeder te wympen Ten ande(re)n male dat hij he(m) altijt/ aldair hadde gehouden eerbaerlijc dagelijcx co(n)verse(re)nde/ met zijne(n) gebue(re)n gheen exactie oft wille bedriven(de) Ten/ derden male dat hij met zijne(n) vader en(de) gebue(re)n daghelijcx/ want en(de) hem pijnde zijn nootdorst te wynnen als een/ goet kint Ten vierden male dat hij dat al alsoe hadde/ gedaen totter tijt toe dat hij vand(en) hee(re) onlanx ombe/ hoirlijc ter banck gestelt was geweest nae den welken/ hij alleene fame hadde gecregen Ten v[te(n)] male dat hij/ alnoch gehouden wordde voir eene(n) goeden man ontsculdich/ van desen swaren feyte tot goeden name en(de) famen staen(de)/ en(de) altijt gestaen hebben(de) Ten vi[te(n)] male dat hij des avo(n)ts/ doen inder nacht dongeval gesciedde voir der so(n)nen onder/ ghanck was gegaen thuysweerts uuter herberghen dair/ hij gedroncken hadde en(de) dat tgelach gerekent was Ten/ vii[te(n)] male dat de voirs(creven) jan des ande(re)n daighs als de doode/ vonden was en(de) her jan vand(er) werft p(ro)chiaen en(de) gort van
//
haecht dair bij stonden en(de) vraechden watmen mette(n) dooden/ maken soude het wa(r)e zee(r) warm en(de) seggen(de) dat goet wa(r)e dat/ hij begraven wa(r)e was gegaen bijde selve ii p(er)soene seggen(de) dat/ hij thuys bert hadde en(de) dat zij doen metten selven ja(n)ne ghingen/ tsijne(n) huys en(de) maecten aldair de doode scrijne en(de) dat hij jan/ niet meer vanden berdde hebben en woude dant hem gecost/ hadde Ten viii[te(n)] male gedroechs hem oick tot willem(me)/ fyen dat des nachts doen dongeval geschiedde hij varen(de)/ quam met eene(n) wagen(e) int voirs(creven) dorp va(n) nijlden en(de) dat hij/ ter plaetsen en(de) voe(r) de herberghe dair de doode vonden was/ staen(de) sach drie p(er)sonen deen met eender pijken dande(r) met/ eene(n) bijle en(de) die derde met eene(n) pansie(r) en(de) dat hij die/ niet en kinde mair dochten hem zijnde uutlendige p(er)sonen/ hopen(de) wair hij dese pointen gethoenen conste dat hij vand(en)/ voirs(creven) ae(n)spraken ongehouden soude zijn en(de) dat de meye(r) op/ hem met zijnder co(n)clusien sculdich wa(r)e verdoolt gewijst/ te wordden Met meer ande(re)n reden(en) in we[e]derzijden int lange/ gealligeert soe v(er)re dat beyde p(ar)tien tot hue(re)n thoenisse/ bijde hee(re)n s(in)[te] pet(er)sma(n)nen van loeven(e) gewijst zijnde/ de voirs(creven) meye(r) genoech dede bliken soe bij thoenisse soe bij/ ky(n)nissen vand(en) voirs(creven) p(ar)tien va(n) zijne(n) iersten pointe vanden/ dootslage en(de) moort geschiet te zijne tot nijle aen de/ plaetse inder nacht aen een mansp(er)soen en(de) aengaen(de)/ der famen over onsen s(in)[te] pet(er)sman en thoende hij niet voirde(r)/ dan van famen die dair af gemaect soude zijn geweest/ en(de) geloepen hebben zeder en(de) nae dien dat s(in)[te] pet(er)sman/ dair voe(r) ae(n)getast en(de) geva(n)gen was en(de) de selve getuygen/ clairden oick dat zij op nyeman(t) anders fame en hadden/ weten gaen dan op hem al zeder en(de) nae dat hij geva(n)ge(n)/ was tuychde oick de selve meye(r) co(n)trarie zijne(n) v(er)mete/ dat de voirs(creven) jan vroech met so(n)neschijne uuter tav(er)nen/ was dair hij met zijne(n) geselscape gedroncken hadde/ en(de) de voirs(creven) s(in)[te] pet(er)sman tuychde alle zijn voirs(creven)
//
alle zijn voirs(creven) pointen soe hij hem die voe(r) v(er)meten hadde/ behalve(n) alleene tvierde van dien dwelck hem oick met/ vo(n)nisse afgesneden was d(air)af niet te moeghen thoenen/ nae dat de meye(r) dat alsoe hadde gesustineert en(de) de/ s(in)[te] pet(er)sman de co(n)trarie want dat der tortue(re)n ae(n)ghinck/ dwelck den selve(n) meye(r) voe(r) met vo(n)nisse afgesneden was/ geweest en(de) aldus gerep(ro)ceert elc op des anders/ thoen en(de) elck zijne(n) thoen gesalveert hebben(de) en(de) elck gete(n)deert/ tot zijnder co(n)clusien en(de) de hee(re)n s(in)[te] pet(er)sma(n)nen inder saken/ vanden meye(r) gemaent hebben zij vo(n)nislijc gewijst dat/ de meye(r) van loeven(e) inden name va(n) onsen gened(igen) hee(re) v(er)doolt/ es met zijnder ae(n)spraken om ja(n)ne busscop onsen s(in)[te] pet(er)sman/ te hebben(e) ter scarper exa(m)i(n)acien cor(am) lud(ovico) roelofs d(omi)no joh(ann)e de/ s(an)c(t)o gaugerico milite cornelio de berg(he) radulpho de b(er)them/ emo(n)do roelants joh(ann)e roelants daniele boxhoren iu(n)iore/ renero de liefkenrode waltero de nethen(en) joh(ann)e de berthem/ iu(n)iore nove(m)br(is) vii